حافظ ابراهیم وشعر مناسبات

شعر مناسبت یکی از شایعترین انواع شعری در میان شعرا به ویژه شعرای عصر معاصر می باشد که به عنوان یکی از مهم ترین مباحث نقد معاصر نیز مطرح شده است. این نوع شعری در میان اشعار شعرای بزرگ عرب دوره ی معاصر مثل محمود سامی البارودی، أحمد شوقی، وحافظ ابراهیم به وفور یافت می شود. در حقیقت شعر مناسبت همان شعری است که شاعر در آن از حوادث زمانه ومسائل مربوط به جامعه در مناسبت های مختلفی مثل اعیاد ویا مراسم سوگواری صحبت می کند. در این پایان نامه به بررسی شعر مناسبت در دیوان حافظ ابراهیم، شاعر نیل، پرداخته ایم که از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول آن به تعریف شعر مناسبت، ذکر تاریخچه وبررسی آن در ادب سایر ملل وهمچنین در میان مکتبهای جدید ادبی مثل مکتب کلاسیسم، رومانتیسم، رئالیسم، وسمبولیسم اختصاص دارد. در فصل دوم به بررسی شعر مناسبت در دیوان حافظ ابراهیم پرداخته ایم وسیر وتحولش را در میان سایر مضامین شعری اش ردیابی کرده ایم. ودر آخر، فصل سوم، به نوع جدید ووالایی از شعر مناسبت پرداخته ایم که آن را مناسبت شعر نامگذاری کرده ایم. در حقیقت مناسبت شعر همان شعر مناسبت است با این تفاوت که در شعر مناسبت فقط از مناسبت مطرح شده وحوادث صحبت می شود وشاعر به همین مسائل اکتفا می کند، ولی در مناسبت شعر شاعر از حدود مناسبت پا فراتر می نهد ومناسبت را بهانه ای قرار می دهد برای بیان اهداف ومطالباتی والاتر در جهت منافع مردم ومیهنش. در طول نگارش این پایان نامه به نتایجی رسیدیم که به مختصری از آن اشاره می کنیم: مثل ارتباط عمیق شعر مناسبت با مردم وجامعه وهمچنین توجه این شعر به مناسبت های مختلف از مناسبت های دینی وقومی گرفته تا مناسبت های سیاسی، علمی، اجتماعی و... وهمچنین وجود آن در مضامین مختلف ادبی مثل مدح ورثا ووصف و...؛ واز همه مهم تر خدمت این شعر به مردم وجامعه، وتوجهش به اهداف والای انسانی قابل تأمّل است. واژه های کلیدی: شعر مناسبت، مناسبت شعر، حافظ ابراهیم، شعر معاصر.